کد مطلب:26402 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

حكم مصادره اموال را بيان نماييد، به اين صورت كه در چه مواقعي جائز است و اين كه اموال شخصي (مسلمان يا غير مسلمان) مصادره شود، به حكم چيست؟

اموال هر كس همچون آبرو و خون او محترم است. البته اموالي كه از راه شرعي و قانوني آن را مالك شده باشد.

در روايتي از پيامبر(ص) نقل شده: سباب المؤمن فسوق و قتاله كفر و أكل لحمه من معصية اللَّه وجهة ماله كحرمة دمه؛(1) فحش دادن و ناسزا گفتن به مؤمن موجب فسق است و جنگيدن و كشتن او منجرّ به كفر ميشود و خوردن گوشت (غيبت كردن) معصيت الهي است و احترام مال او مانند احترام خون او است.

در اين روايت از مال و خون و آبروي مؤمن سخن به ميان آمده، گرچه غير مؤمن مانند منافقان و كافران نيز مالك اموال خويش هستند و مالشان محترم است و كسي حق ندارد بدون وجه شرعي اموال آنان را تصاحب كند.

اينها همه در صورتي است كه مال كسب شده، از راه قانوني و حلال باشد اما اگر كسي مال مردم را دزديده و غصب كرده يا از بيت المال سوء استفاده نموده و هكتارها زمينهاي مرغوب را به نام خود ثبت كرده و يا از امتيازهاي دولتي سوء استفاده نموده و به طور كلي هر مالي را كه از راه غير شرعي بدست آورده باشد، اين اموال از او و مال او محسوب نميشود و بر حكومت اسلامي كه مدافع حقوق افراد جامعه است، واجب است اموال را مصادره كند. اگر صاحبان ومدعيان خصوصي داشته باشد، به آنان مسترد كند واگر مجهول المالك يا از بيت المال باشد، در مسير صلاح جامعه اسلامي مصرف كند.

در تاريخ اسلام، مصادره اموال سابقه دارد و آغاز آن به زمان عمر بن خطاب خليفه دوم ميرسد.(2)

پي نوشتها:

1. ميزان الحكمة، حديث 19047.

2. حسيني دشتي، معارف و معاريف، ج 9، ص 406، به نقل از تاريخ تمدن اسلام، جرجي زيدان.